Friday, August 16, 2024

चुनौती

 उसले भन्यो 

हे स्वामी 

तिमी मलाई तिम्रो ज्ञान सिकाइदिन्छौ ? 

स्वामीले भन्यो -

पत्र तयार हुनुपर्छ,

अनि भोजन पस्किन पर्छ।

लु भो तिम्रो भोजन तिमी नै राख ।


भेला पार खुट्टा मक्किएकाहरू

प्रणायाम नगर्दै फुँकार छोडनेहरु 

खाबो गाडेजस्ता शरिर 

डाँडामाथिका घाम

तयार पार पात्र

पस्किउ तिम्रो भोजन । 


ख्याल छ तिम्रा पात्रको आयु ? 

कर्म प्रभावको हेक्का राखेका छौ ?

अनुयायीको बढदो क्रममा को थपियो ? 

को घट्यो ? 

ख्याल छ ? 

प्रभााव ? 

कोठे हुँकारले के बदलियो ? 

मुना पात्रमा बदल्न सक्यौ स्वामी ? 

वा त्यसका मालीलाई ? 

अथवा 

धनको प्रभावले सबैथोक खरिदन सक्ने 

के तिम्रो ज्ञान पनि बिकाउ छ ? 

हुदैन - यो तिम्रो जवाफ अपेक्षाकृत 

चुनौती स्वीकार छैन 

तिम्रो नजरको सद्पात्र होइन ! 

पात्र बनेर ज्ञान बोक्न सक्दैन 

किनकिः 

च्यापेको छैन बायूले कतै 

कम्मरको नसा च्यापिएको छैन 

खाइदैनन् कटकटी घुँडाहरू 

आउदैन कोठा गुञ्जने डकार 

बढेको छैन पेटको आयतन

भार थामिरहेकै छन खुट्टाहरु 

मिठो छैन रगत जहाँ कमिलाहरु टाँसिरहुन 

मानसिक तनाव भन्दा धेरै पर 

छोएको छैन बुढ्यौलीले 

विश्वविध्यालयका भर्याङ चढेर 

न सेवाबाट निवृत्त भएको 

घर कलहबाट टाढा

न मलाई पक्षघातले हानेको छ 

कसरी पात्र बनाउछौ स्वामी ? 


किन अटाउदैनौ नवयूवा 

कि जान्दैनौ ज्ञान प्रवाहको मार्ग खोल्न 

तिमी - तिमी भइरहनमै गर्व गर्छौ 

वा 

कसैले तिमीलाई चुनौती नदेओस । 


आँखा खोल 

तिम्रा आसन वरिपरी 

विरामी जाँच्ने आला सहित डक्टर भट्टी छिर्छ 

फलाक्छ अंग्रेजीमा नाम

टेबुलमा उभिन आउँछ विदेशी स्कच 

भद्र भएर सल्काउछ चुरोट 

मानौं चुरोट निमोनिया ग्रस्त छ 

के तिमीलाई थाह छ ? 

छेन ।

बिरामी र त्यसका गोठाला साथमा राखेर 

डक्टरी रवाफमा 

यसरी चुम्छ - गिलासमा स्खलित 

कौमार्य बिटुल्याउला झैं 

के ले राज गर्छ होला मष्तिस्कमा 

सोच्न सक्छौ ? 

आफ्नो शक्ति जाँचेर लगाउ अन्तरदृष्टि 

झुट्टा ठहर्याउ मेरा बचन 

अनि 

बढाउ आफ्नो प्रभाव 

घुडा कटकटी खाइदै

उर्ध्व पार्ने हातपाखुराका धनी 

वा उनका आफ्नाहरु 

अहँ 

सक्दैनौ - 

उसले भन्ने छ 

ठिक छन त घुडाहरू 

र हिँडने छ डक्टर हिँडेको बाटो 

चुकाउने छ क्षमताको मूल्य 

रित्तिएर तृप्ति 

फर्किने छ सुफी बनी । 


तिम्रो ज्ञान लिएर दैनिक निस्कने 

निसन्तान त नहोलान 

उर्दि जारी गर 

ह्विप लगाउ 

नकार्दै जान्छन उनीहरु पनि 

यो त ज्ञात पक्ष होइनर ? 

किन रहन्छ उ तिमीसँग 

के उसको शिक्षक छ 

उसको प्रभाव अवमूल्यन गरेर 

अज्ञात हो र उसका छापहरूमा 

भरीरहेको अहँकार 

लेप लगाउन सक्छौ 

वा बदल्न सक्छौ - 

हो बदल्छु भन्ने छौ 

अपेक्षा सहि हुनसक्छ 

अझ खोज्नेछौ तयार पात्र

त्यो शिक्षक 

जसलाई 

चार ठाउँमा देखिएरै कहलिनु छ विद्वान 

जम्मा पारेर पसिना चिस्याउनु छ शरिर

तताउनु छ 

तातिनु छ 

अनि निमोठनु छ पालुवा 

के तिमी माली बन्न सक्छौ ? 

रोक्न सक्छौ निमोठिने पालुवा 

सिंचन गरेर तिम्रो ज्ञानले 

युग सुहाउदो विद्वता 

अहँ

हुदैन 

बदलिनु छैन 

कसैलाई 

तिमी आफ्नै अडानमा बस 

यो युगका मान्छे आफ्नो अडानमा बस्नेछन 

जब 

उनीहरुका हड्डि मक्किन थाल्नेछन 

भार वहन गर्न सक्ने छैनन खुट्टाहरु 

भकारी बनाएर पेट 

बदलिएर स्व पात्रमा 

ओइरिनेछन तिमीसँग 

तब 

हुलिदिनु तिम्रो ज्ञान 

घुडासम्म मात्रै लागोस् 

पेटमा गुडुल्कियोस्

वा घुमिरहोस कम्मर वरिपरी 

वा निस्कियोस नासिका परिभ्रमण गरेर 

स्वामी ! 

पात्र चयन कति गजब छ --

निमग्न ज्ञान प्रवाहमा 

यो चुनौती स्वीकार गरेर 

बदलिन सक्छौ ? 


तिम्रा धुनमा लय मिलाउने भन्दा 

ज्ञानपुञ्जमा प्रज्वलित ह्रने भेटदैनौ 

मान 

भगिरहनेछ 

फुत्त फुत्त  ! 


आसन देखायौ 

गुफा भन्यौ 

हिमालय भन्यौ 

नदि किनारा 

बतायौ पुर्खाका कहानी 

स्वीकार भो र आग्रह

बने त बस्तीहरु 

वा निर्माण गर्यौ समुदाय 

निर्मुल पारेर असमानता 

अहँ भएन 

फगत क्षणिक बनेका कुरा 

रमाइदिन्छ हर कोही 

समात्दैन त्यो मार्ग 

रहनु र नरहनुको भेद नभए पछि 

के हिक्मत गर्न सक्छौ ?

स्व समुदाय निर्माणको 

अस्तित्वको 

म तिम्रो अस्तित्वलाई चुनौती दिन्छु । 




No comments:

Post a Comment

बिद्रोह

मार्क्सका ठेली मुन्तिर  इमाइल दुर्खिम अनि  इ. वि. टाइलरको  संरचनामा  नअटेपछि मेरो परिवेश  कसरी अटौंला र म  महोदय ?  ॐ मणि पद्मे हुँ -  शिरमा...